Şıkları incelediğimiz zaman aslında bu soruyu cevaplamak için bilgiye ihtiyacımız olmadığını da görebiliriz. Bu bilgiyi neden veriyorum? Bazen öğrenciler sorunun başını okuyarak ben bu konu hakkında bilgi sahibi değilim diyerek geçebiliyor ya da rastgele bir yanıt işaretleyebiliyorlar. Cevaplara baktığımızda Loncalar, Sufilik ve Tarikatların böyle büyük çaplı bir etkiye sebep olamayacağı ortadadır. Coğrafi keşiflerde olumlu bir gelişmedir, olumsuz değil. O zaman geriye doğru yanıtımız olan D şıkkı haçlı seferleri kalacaktır. Haçlı seferleri nedeniyle XI. yüzyılın sonlarıyla XIII. yüzyılda Anadolu'da bilim ve düşünce hayatında bir durgunluk yaşanmıştır.
Haçlı Seferleri Nedir Kısaca : Haçlı Seferleri veya diğer adı ile Haçlı Akınları, 1096 ve 1272 tarihleri arasında, Papa'nın isteği ve bir çok vaatte bulunması üzerine Avrupalı Katolik Hristiyanlarının, genellikle Müslümanların elinde bulunan Kutsal Topraklar (Orta Doğu toprakları) üzerinde siyasi ve askeri kontrol sağlamak amacıyla düzenledikleri akınlara denmektedir.
